La bella vita!
Italië is van noord tot zuid bezaaid met wijngaarden, waarvan vele een grenzeloze schoonheid bevatten die zich moeilijk in woorden laat vangen. De ligging is voor elke regio, elk dorp, elke wijngaard weer anders, en de geschiedenis van Italië als verzameling van onafhankelijke regio’s heeft zijn weerslag gehad op de ontwikkeling van talen, gebruiken en culinaire tradities. Het land kent mede daardoor een enorme keur aan inheemse en internationale druivenrassen.
In een land zo divers als Italië bestaat traditionele wijnproductie naast gewaagde vernieuwing, en ambachtelijke methode naast technologische innovatie. Wijnland Italië blijft dan ook een schatkamer aan ontdekkingen, en als je op zoek bent naar inspiratie ben je hier aan het juiste adres.
In de fles
Wijngaarden in het noorden zijn vaak gelegen op kalksteen, terwijl vulkanische grond de zuidelijke streken domineert. De enorme diversiteit aan microklimaten en terroirs, gecombineerd met invloeden vanuit de omliggende zeeën, de bergen en de verschillende bodemsoorten zorgen voor een duizelingwekkende verscheidenheid aan wijnen.
Het aantal druivensoorten in Italië is ongekend, maar het zijn er zeker 1000. Daarvan mag een kleine 400 zich tot de uitverkorenen rekenen, want die zijn officieel toegestaan voor de kwaliteitswijnen. Met name de nebbiolo en sangiovese staan bekend als echt Italiaanse druiven; de nebbiolo gedijt in Piemonte, terwijl de sangiovese zijn grote faam dankt aan topwijnen uit Toscane. Voor nieuwe aanplant werd de laatste decennia ook volop gekozen uit Cabernet Sauvignon, Pinot nero (Pinot noir), Merlot, Chardonnay en Sauvignon. Maar veel Italiaanse wijnboeren hebben ingezien dat zij ook met typisch Italiaanse rassen als Grillo, Aglianico, Albana, Trebbiano, Verdicchio en Vernaccia tot buitengewone wijnen kunnen komen.
Op het etiket
Van de 53 miljoen hectoliter wijn die Italië jaarlijks produceert, heeft naar schatting 30% een DOC of DOCG-classificatie.
- DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita)
Dit is de hoogste kwaliteitsnorm, met een herkomstgarantie. Deze wijn komt van een bepaald stuk land, er is een maximale opbrengst per hectare en de wijn moet gekeurd worden door een speciale commissie. DOCG wijnen hebben een speciale verzegeling van de flessen. - DOC (Denominazione di Origine Controllata)
DOC is de op één na hoogste kwalificatie, ook hier is de herkomst gegarandeerd: een DOC wijn komt van speciaal stuk land. - IGT (Indicazione Geografica Typica)
IGT betekent dat de wijn uit een bepaald, afgebakend geografisch gebied komt. Net als in andere wijnlanden, kunnen dit zowel tegenvallende subtoppers zijn als schitterende verrassingen van DOCG-kwaliteit, maar met bijvoorbeeld een ongebruikelijke vinificatie of stoute druivensoort.
Italiaanse terminologie op het etiket is vaak met een klein beetje talenkennis wel te volgen, maar heeft soms veel meer betekenis dan de lezer beseft. Zo staat Classico voor een DOC of DOCG wijn, in combinatie met de naam van de streek waar de wijn vandaan komt. Een Riserva heeft een verplichte rijpingstijd achter de rug en mag alleen bij een DOC/DOCG-wijn op het etiket. Superiore daarentegen geeft aan dat de wijn 1 procent meer alcohol heeft dan de ‘gewone’ variant van deze wijn, wat soms weinig meer betekent dan een hoger alcoholpercentage.
Asciutto is hetzelfde als secco, en dus droog, terwijl Amabile over een halfzoete wijn gaat, wat sommigen semisecco zouden noemen. Imbottigliato all’origine betekent dat de wijn op het domein zelf gebotteld is. Let ook op het verschil tussen een Botte (houten vat) en Bottiglia (fles). Indien u Da pronta beva op het etiket ziet staan, kan niet langer gedraald worden: nu op dronk.
